پاریس را از دریچه تاریخ سیاه پوستان ببینید - ایران کروز

در این مقاله از خبرنگاران می خواهیم تجربه های نکا ام اوکونا (Nneka M. Okona) از سفرش به پاریس را از زبان خودش با شما در میان بگذاریم. او در مجله آفار، راجع به بزرگداشت نویسندگان، هنرمندان، موسیقی دانان و فعالان آمریکایی - آفریقایی برجسته ای می نویسد که در قرن نوزدهم و بیستم در پی پناهندگی در پاریس بوده اند.

اولین باری که در سال 2014، برج ایفل را دیدم بسیار شگفت زده شدم؛ البته در سفرهایی که از آن به بعد به پاریس داشته ام، یک تغییر نو ایجاد شده و آن هم، پیدا کردن راه هایی برای ارزیابی و درک تاریخ سیاه پوست ها در پاریس است. در این مسیر، باید نقش مهمی که پاریس در تاریخ آفریقایی - آمریکایی ها بازی نموده و اینکه سیاه پوست های آمریکایی چطور به شکل گیری هویت مرکز فرانسه یاری نموده اند، درک کنم.

به خاطر داشته باشید که برترین و مقرون به صرفه ترین آفرهای تور پاریس را می توانید در خبرنگاران پیدا نموده و از آژانس های معتبر با خیالی آسوده بخرید.

آفریقایی - آمریکایی ها در اوایل قرن نوزدهم به پاریس آمدند. بعضی از آن ها در پی فضای صلح آمیز و فرار از نژادپرستی ایاالات متحده آمریکا، به پاریس نقل مکان کردند. بقیه آن ها هم در زمان جنگ جهانی اول، خود را در پاریس و دیگر بخش های فرانسه یافتند؛ زمانی که حدود 200 هزار سرباز آفریقایی - آمریکایی، به عنوان ارتش آمریکا به اینجا آورده شدند. پس از اتمام جنگ، بیشتر این سربازها با تماشا خوشامدگویی گرم و پذیرش مردم فرانسه، تصمیم گرفتند تا در این کشور بمانند.

موج دوم مهاجرت آفریقایی - آمریکایی ها به پاریس، در دهه 1920 در حین نهضت هنری و ادبی رنسانس هارلم بود؛ زمانی که فعالان و هنرمندان سیاه پوستی چون لنگستون هیوز، ریچارد رایت، ژوزفین بیکر، ادلاید هال و دوک الینگتون، در پی مکانی آزاد برای خلق کردن هنر و مورد تقدیر قرار گرفتن بودند، فضایی که پاریس برای آن ها فراهم می کرد.

طبق کتاب جاده مثلثی (Triangular Road) که خاطره های یک رمان نویس آفریقایی - آمریکایی به نام پائول مارشال در سال 2009 است، لنگستون هیوز (Langston Hughes)، زمانی راجع به پاریس نوشت:

در پاریس، می توانید همانی باشید که می خواهید. خودِ خودتان.

مایلز دیویس (Miles Davis)، موسیقی دان افسانه ای جاز نیز عشق خود به پاریس را در زندگی نامه خود در سال 1989، این گونه بیان می نماید:

حس آزادی در فرانسه و برخورد انسانی ای که به عنوان یک شخص مهم با ما داشتند، باعث می شد که حتی گروه و موسیقی ای که می نواختیم، بهتر به نظر بیاید.

در ادامه این مقاله، جاهای تماشای پاریس را به شما معرفی خواهیم کرد که می توانید جای پای آفریقایی - آمریکایی ها را در آن ها پیدا کنید؛ افراد برجسته ای که زمانی به عنوان مهاجر در این شهر، زندگی می کردند. شما نیز می توانید به این مکان ها بروید و مرکز فرانسه را در مسیری کمتر شناخته شده، کشف کنید.

1. کافه دلا قجانس (Cafe de la Regence)

کاخ رویال، در مرکز منطقه یکم پاریس و نزدیک به نقاط مهم و اصلی گردشگری چون موزه لوور، باغ های تویلری و طاق پیروزی واقع شده است. این موقعیت و نزدیکی کاخ به جاذبه های گردشگری مشهور، کافه دلا قجانس را تبدیل به نقطه ای ویژه برای نوشیدن یک فنجان قهوه یا نان شکلاتی لایه لایه (pain au chocolat) نموده اند.

از زمان افتتاح کافه در سال 1670، اینجا مکانی برای دیدار، گفت وگو و شطرنج بازی روشن فکران پاریس بوده است. شاید به همین خاطر، کافه مذکور، محل موردعلاقه فردریک داگلاس (Frederick Douglass)، شناخته می گردد؛ سیاه پوست طرف دار لغو برده داری، نویسنده و دانشمندی که به عنوان یک برده در مریلند به جهان آمد؛ اما 20 سال بعد توانست فرار کند. داگلاس در حین سفرش به پاریس در زمستان 1887، اغلب دوست صمیمی اش، تئودور تیلتون را که یک سفیدپوست آمریکایی طرف دار لغو برده داری بود، در این کافه معروف در خیابان قو سنت اونوغی (Rue Saint-Honore) دیدار می کرد.

2. یادبود ژوزفین بیکر (Place Josephine Baker)

ژوزفین بیکر (Josephine Baker)، فعال مدنی، خواننده و بازیگر مشهور، معمولا از احترام عمیقی که به پاریس داشت، سخن می گفت. این هنرمند آفریقایی - آمریکایی که در سال 1937 از حق شهروندی خود در ایالات متحده آمریکا صرف نظر کرد تا بتواند یک تبعه فرانسوی گردد، زمانی گفت:

من به دو چیز در زندگی، عشق دارم. کشورم و پاریس.

شهر نورها، جایی بود که حرفه پایکوبی بیکر، شکوفا شد و توانست در سال 1927 به عنوان اولین آفریقایی - آمریکایی در یک فیلم مهم (فیلم صامت فرانسوی با نام پری دریایی استوا) نقش آفرینی کند و در همان سال، اجرای بی نظیر پایکوبی او در سالن فولی بقجه (Folies Bergere)، نام بیکر را سمبل اصلی عصر جاز در دهه 1920 به ثبت رساند.

چندین یادبود برای بزرگداشت بیکر در پاریس وجود دارد؛ یکی از آن ها، مکان ژوزفین بیکر است؛ میدانی در منطقه مون پارناس در سمت چپ رودخانه سن که به یاد این هنرمند فرانسوی دو تابعیتی ساخته شد؛ شخصی که بیشتر عمرش را در شهر پاریس، سپری کرد.

امروزه، یک پلاکارد فلزی به عنوان یادبودی از زندگی بیکر و تمام آنچه به فرانسه اهدا کرد، به جای مانده است. از اقدام های او می توان به جاسوسی برای کشور دومش و امتناع از اجرا در آمریکا برای مخاطبین تفکیک شده بر اساس تبعیض نژادی، اشاره نمود.

3. طاق پیروزی

اگرچه طاق پیروزی، هم اکنون به عنوان یکی از نقاط برجسته و مهم گردشگری پاریس شناخته می گردد؛ اما در این محل نکته های تاریخی کمتر شنیده شده ای وجود دارد که دانستن آن ها، خالی از لطف نیست. یکی از آن ها به میراث یوجین بالارد (Eugene Ballard)، سرباز آفریقایی - آمریکایی مربوط می گردد. بالارد که در اواخر قرن نوزدهم در استان جورجیا به جهان آمد، در سال 1912 برای فرار از شکنجه های جیم کرو، ایالات متحده آمریکا را به مقصد فرانسه ترک کرد.

قوانین جیم کرو، قوانینی استانی بودند که بین سا ل های 1876 و 1965 در ایالات متحده آمریکا به تصویب رسیدند. آن ها دستور جداسازی نژادی را از سال 1890 در همه نهادهای عمومی مانند مدارس دولتی، مکان های عمومی و حمل و نقل عمومی ایالات جنوبی را با شرایط جدا ولی مساوی برای سیاهان آمریکا صادر کردند که سبب شد وضع سیاه پوست ها از سفیدهای آمریکایی پایین تر باشد و ضررهای مالی، آموزشی و اجتماعی بسیاری برایشان ایجاد گردد.

بالارد، در زمان زندگی در پاریس به عنوان یک بوکسر مشغول فعالیت بود و بعدها در لژیون یا ارتش نیروهای خارجی فرانسه برای سربازی، نام نویسی کرد. چند سال بعد، او اولین خلبان ارتشی آفریقایی - آمریکایی شد. در سال 1954، دولت فرانسه به خاطر خدمات قبلی وی، از بالارد دعوت به عمل آورد تا مشعل مقبره سرباز ناشناس را که در زیر طاق پیروزی واقع شده است، دوباره روشن کند. بعدها، او عنوان افتخاری شوالیه لژیون فرانسه را نیز کسب کرد.

4. کتاب فروشی شکسپیر و شرکا (Shakespeare and Company)

کتاب فروشی انگلیسی زبان شکسپیر و شرکا، واقع در یک خیابان خلوت در محله لاتین پاریس، از زمان افتتاحش در سال 1919 تا به امروز، بهشتی برای عاشقان کتاب در مرکز فرانسه بوده است. در اولین روزهایش، سردبیران آفریقایی - آمریکایی مجله ادبی پاریس ریویو (Paris Review)، این کتاب فروشی را به عنوان پاتوق خود برگزیدند. از آن پس، نویسندگان مشهور آفریقایی - آمریکایی بسیاری چون ریچارد رایت و چستر هایمز، میزبان سخنرانی ها و بحث های فراوانی در اینجا بوده اند.

جیمز بالدوین که بعضی از رمانهای معروفش چون برو، آن را در کوهستان بگو (Go Tell It on the Mountain) در سال 1953 و اتاق جیووانی (Giovannis Room) در سال 1956 را در زمان اقامتش در پاریس نوشته است، یکی از مشتریان دائم این کتاب فروشی بود.

5. کافه توقنو (Cafe Tournon)

در ناحیه ششم به کافه توقنو خواهید رسید که در زیر آپارتمان های کلاسیک پاریسی واقع شده است و خود را در میان مردمی ببینید که در حال خوردن حلزون یا مزه کردن نوشیدنی های گوارا هستند. کافه توقنو، در دهه 1920، یک پاتوق مهم در میان نویسندگان، هنرمندان و مهاجران آفریقایی - آمریکایی بوده است که پس از اتمام جنگ جهانی اول، در پی یک زندگی بهتر به مرکز فرانسه پناه آورده بودند.

از مشتریان معروف و همیشگی کافه توقنو می توان به افسانه جاز، دوک الینگتون، بوفورد دلانی نقاش (Beauford Delaney) و نویسندگانی مانند جیمز بالدوین، ریچارد رایت و چستر هایمز اشاره نمود که اغلب برای گفت وگو در خصوص دردها و خوشی های زندگی هنری شان در این کافه پاریسی، گرد هم می آمدند. گروه جاز دیزی گیلیسپی نیز در همین کافه آغاز به کار کردند و وارد عرصه هنری شدند.

امروزه، صندلی های ماهون کافه توقنو و کف خال دار آن و بعلاوه نام کافه با حروف سفید در بیرون آن، کلاس پاریس قرن بیستم را به رخ بیننده می کشند.

6. Caveau de la Huchette

کلوپ غار هوشت، در نزدیکی محله لاتین در منطقه سنت ژرمان دیق په (Saint-Germain-des-Pres)، از زمان تاسیس در سال 1947، به عنوان پاتوق موسیقی دانان جاز آفریقایی - آمریکایی شناخته می گردد. این کلوپ در ظاهر شبیه یک غار است و به همین خاطر نام آن را غار هوشت گذاشته اند.

لیونل همپتون و آرت بلیکی، بعضی از موسیقی دانان مشهور جاز آمریکایی بوده اند که در استیج این کلوپ، اجرا نموده اند. امروزه، بازدیدنمایندگان می توانند عصرگاه هر روز هفته از اجرای زنده موسیقی لذت ببرند. هزینه ورودی در روزهای یکشنبه تا پنج شنبه، 15 دلار، روزهای آدینه و شنبه، 17 دلار و برای دانشجویان زیر 25 سال با در دست داشتن کارت دانشجویی معتبر، 11 دلار است.

برای یک رویکرد دقیق تر و کندوکاو در تاریخ سیاه پوست ها در پاریس، از تورهای گردشگری در پاریس سیاه پوست ها ریکی استیونسون (Ricki Stevensons Black Paris Tours) بهره ببرید. این شرکت که به وسیله استیونسون در سال 1998 تاسیس شده است، تورهای پیاده روی یا با اتوبوس شهری را به صورت فردی یا گروهی به مکان های تماشای پاریس ارائه می دهد؛ نقاطی که به وسیله موسیقی دانان، نویسندگان و فعالان آفریقایی - آمریکایی مشهور شده اند.

پیاده روی در تورهای اسپیریت (Spirit Tours)

تورهای پیاده روی اسپیریت نیز برنامه های سفر اتوبوس اختصاصی و پیاده روی پاریس سیاه پوست ها و ماورای آن (Black Paris and Beyond) را در اختیار بازدیدنمایندگان قرار می دهند. این تورها بر محله لا گودوغ (La Goutte dOr) در ناحیه هجدهم تمرکز دارند که به خاطر جمعیت آفریقایی و بازار فضای بازش، مشهور است. این بازار، دوژان (Marche Dejean) نام دارد و با غرفه هایی که گیاهان عطاری ویژه و دیگر اجزای تشکیل دهنده غذاهای سنتی آفریقایی را می فروشند، از آن دسته مکان هایی است که حتما باید ببینید.

تور ورود به پاریس سیاه (Entree to Black Paris)

علاوه بر تورهای دارای راهنما، بازدیدنمایندگان می توانند از تور داستانی ورود به پاریس سیاه نیز استفاده نمایند که به ارزش 28 دلار با قابلیت دانلود است؛ این تور برای کسانی که دوست دارند به تنهایی به این مکان های تماشای بروند، مناسب است. یک تور صوتی نیز پاتوق های پاریسی ریچارد رایت را به شما نشان می دهد و دیگری شما را به حومه مون پارناس می برد؛ جایی که ژوزفین بیکر، آنجا را خانه خود می دانست.